Kyudo - herdenkingsceremonie

Elf ridders rijden

Door een snijdende sneeuwstorm

Geen wendt het hoofd af

De Kyudo Renmei Nederland is de landelijke organisatie van het Japanse boogschieten (kyudo – de weg van de boog). Op 26 februari 2012 organiseert de Kyudo Renmei een herdenkingsceremonie voor hun overleden leraren die ieder op bijzondere wijze hebben bijgedragen aan de verspreiding van Kyudo in Nederland;

Simon van den Nieuwendijk 10 augustus 1987

Kees Buurman 29 augustus 1997

Henk Stelwegen 12 januari 1998

Iwao Matsui 27 februari 2002

De herdenkingsceremonie wordt gehouden in de Engaku – An  Kyudojo in Vijfhuizen van 13.00 – 15.00 uur.

Simon van den Nieuwendijk

Begin jaren tachtig volgde ik niet alleen lessen in Aikido, maar ook in andere Japanse krijgskunsten. Kyudo had al mijn interesse sinds het lezen van het boek van Eugene Herrigel. Tot die tijd was het echter nog niet mogelijk geweest om in Nederland lessen Kyudo te volgen. Veelzijdig budoka Simon van den Nieuwendijk had in Japan getraind en daar zijn sandan Kyudo ontvangen. Hij introduceerde het Kyudo in Nederland, hij gaf demonstraties en introductielessen in geheel Nederland en begon in zijn eigen dojo met het geven van wekelijkse lessen. Ik was in de gelegenheid om een van zijn lessen bij te wonen en het maakte diepe indruk op me. De les werd gegeven op een veldje naast de sportschool van Siem van den Nieuwendijk. In ganzenrij betraden de in dogi en hakama geklede boogschutters het veld en namen plaats tegenover de doelen. De doelen stonden tegen een dijkje opgesteld. Van den Nieuwendijk sensei zou het eerste schot lossen. Met langzame, rituele bewegingen kwam hij overeind, twee pijlen in de hand, waarvan een op de pees van de boog. Hij hief de boog en spande de boog met een grote circulaire beweging. Hij loste de pijl. Met een doffe klap trof de pijl doel. De andere boogschutters lieten een kreet van goedkeuring horen. Een goed schot! Ieder op hun beurt stond nu op, legde aan, richtte en schoot. Sommigen raakten het doel, sommigen misten. Het geheel oogde als een ceremonie, er was geen haast, alleen maar nauwkeurigheid. Het om de beurt overeind komen en weer gaan zitten gaf het geheel een mooi ritme, alsof je naar een dans zat te kijken. Nadat alle kyudoka een schot hadden gelost op hun doel legde van de Nieuwendijk sensei aan voor zijn tweede schot. Zou hij het eerste schot kunnen overtreffen? Alles leek er op te wijzen. Zijn hele houding straalde iets zelfverzekerds uit. Iets van volkomen rust. Elk gebaar was als vanzelfsprekend. Niets was overbodig of geforceerd. Mens en boog bewogen als een. En op het juiste moment snelde de pijl weg van de boog. Om in het heuveltje naast het doel terecht te komen. Het bleef stil terwijl sensei nog altijd even geconcentreerd weer ging zitten en de volgende boogschutter aanspande. Aan het eind van de les sprak sensei over de schoten die gelost waren. “Mijn eerste schot”, zei hij, “was alleen maar raak. Maar het tweede schot, dat was het schot.”

In Budo draait het nooit om het resultaat. Een goed resultaat is een gevolg van juist trainen, de juiste houding (zowel fysiek, mentaal als moreel), de juiste inzet. Het is niet het doel van Budo.

Het is tegenwoordig populair om te zeggen dat men resultaatgericht werkt. Oranje voetbalt resultaatgericht, stelt de bondscoach. Banken moeten resultaatgericht functioneren hoor ik een politicus zeggen. Het is onzin die verkocht wordt. Onzin die we te vaak en te graag willen geloven, maar waar we in werkelijkheid niets aan hebben.

Het staat haaks op het hele idee van het volgen van het pad van Bu.

Daarnaast benadrukt Budo, geinspireerd door Zen en Taoisme, een waardering voor het onvolkomene. Zelfs het nastreven van perfectie wil niet zeggen dat men het ook moet bereiken. Er zit een onmiskenbare schoonheid aan het onvolkomene. Zo kan een pijl die net mis gaat, terwijl elke voorafgaande handeling naar wens verliep, een beter schot opleveren dan een pijl die alleen maar het doel treft.

Tom Verhoeven

Auvergne, winter 2012